Symposium: De kloof tussen de geschiedschrijvers en hun publiek – en de mogelijke gevolgen

De kloof tussen de geschiedschrijvers en hun publiek – en de mogelijke gevolgen

Spui25 – 25 april 2018 – 20.00 uur

Debat bij gelegenheid van de verschijning van

Loe de Jong, Jodenvervolging in Nederland 1940-1945. Inleidingen en redactie Conny Kristel, Boudewijn Smits en Frank van Vree.

Georganiseerd door het NIOD en Uitgeverij Verbum 2018

Froukje Demant, Ingrid de Zwarte, Erik Schumacher en Remco Ensel o.l.v. Raymond van den Boogaard

– met een korte inleiding van Frank van Vree (NIOD)

en een audiovisueel protret van Loe de Jong –

Zijn er nog historici die, zoals De Jong, in staat zijn een samenhangend en overtuigend beeld van de Tweede Wereldoorlog (of vergelijkbare episodes) te creëren? Of is de versplintering, de ‘vergruizing van het beeld’ onvermijdelijk, zoals de befaamde historicus Jan Romein ooit voorspelde?

Er is geen periode waarover zo veel is geschreven als de Tweede Wereldoorlog – en daar lijkt geen einde aan te komen. Het overgrote deel van al die met grote inspanning geschreven historische studies hebben een heel beperkt bereik, soms niet groter dan enkele vakgenoten in hetzelfde taalgebied – laat staan dat het grote publiek daarvan kennis neemt.

Bij het ontbreken van overzichtswerken en de overvloed aan detailstudies lijkt het publiek zijn toevlucht te nemen tot individuele verhalen, memoires, biografiën, dagboeken, en anders wel fictie in literatuur of film. Maar bieden die wel voldoende context en inzichten om werkelijk iets te begrijpen van de dramatische geschiedenis die zich van 1933 tot 1945 voltrok? Wat levert dat meer op dan emoties en een besef dat het allemaal ‘heel erg’ was?

Remco Ensel (Radboud Universiteit) is historicus en antropoloog. Hij schreef o.a. over antisemitisme, fotografie (face-ism) en omstanders en de Holocaust. Hij is co-editor van een te verschijnen bundel Narratives of War.

Froukje Demant schreef een proefschrift over het alledaags contact van joden en niet-joden in het Twents-Duitse grensgebied in de jaren 1925-1955. Zij werkt als senior onderzoeker bij het Nationaal Comité 4 en 5 mei.

Erik Schumacher is zelfstandig historicus en journalist. Hij schreef drie boeken die zich afspelen in of rond de Tweede Wereldoorlog: een detailstudie (Hier woont een NSB’er, met Josje Damsma), een dubbelbiografie (Mau en Gerty) en een overzichtswerk (1942 – Oorlog op alle fronten).

Ingrid de Zwarte is docent Geschiedenis aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. Onlangs promoveerde zij op een proefschrift over de Hongerwinter. In september begint ze in Oxford aan een nieuw onderzoek naar moderne hongersnoden.

Raymond van den Boogaard (1951) was voor NRC Handelsblad o.a. correspondent in Moskou, oorlogsverslaggever, politiek redacteur en chef kunst. Nu freelance, o.a. voor de Groene Amsterdammer. Laatste boek: De religieuze rebellen van de Vrije Gemeente – De vergeten oorsprong van Paradiso.